Genealogie families Derksen en Gribnau

Fragment uit 'Kroniek van de famile Baltussen 1673-1975' door Albert Baltussen.

Omdat ik pas 12 jaar was toen mijn vader stierf zijn mijn eigen indrukken over hem vrij vaag. Maar uit gegevens van het archief van Vredenburg en uit gesprekken met mijn broers en zusters vond ik genoeg stof om mijn kinderindrukken aan te vullen.

Vader was, als oudste zoon, de hoop van zijn vader, die in hem de opvolger zag in het beheer van de appelstroopfabriek en fruithandel. De kleine Frans kon goed leren en na zijn lagere school afgemaakt te hebben nam hij privélessen in Duitsenboekhouden bij een onderwijzer in Elst. De reis naar E1st deed hij per "rijwiel", waarschijnlijk zo'n hoog vehikel met een groot voorwiel en een klein achterdito. Terwijl hij voor het boerenbedrijf en de tabaksteelt minder belangstellinghadverving hij zijn vader dikwijls als inkoper van fruit. Op een van zijn reizen in Het Sticht ontmoette hij in Wijk bij Duurstede zijn latere echtgenote CORNELIA DIJKMAN, een van de vier dochters van Jan Dijkman en Come1ia van der Grint (zieblz.18). Jan Dijkman was een bekend fruitkweker. De kennismaking van Frans en Come1ia groeide uit tot liefde en vader Dijkman gaf aan de kranige jongeman uit Drie1 graag zijn dochter ten huwelijk. In het familiearchief van Vredenburg wordteenbriefje bewaard van een van vaders handelsrelaties, de fruithandelaar G.R.M. de Greeve uit Amsterdam, de vader van de later beroemd geworden redenaar Borromeus de Greeve. Hij schrijft: "Hierbij de nota uwer laatste zending appelen vanwelkegelegenheid ik meteen gebruik maak U en Uw bruid te feliciteren met Uw voorgenomen huwelijk, U al het goede en geluk toewenschende, wat Gij en Uw bruid daarvan kunt verwachten, niet twijfelende of deze wenschen zullen door Gods zegen inruimemate vervuld worden."

Het echtpaar vestigde zich te Elst, waar op de hoek Rijksweg/Korte Dorpstraat "De Harmonie" te huur stond, op dezelfde plaats waar in de 17de en 18de eeuw de herberg "Half'weg" had gestaan. Vader vertelde al tijd dat hij dat huis gehuurd hadnietvanwege het hotel, maar omdat er genoeg ruimte was om het kantoor van de appelstroopfabriek en de fruithandel daar onder te brengen. De fabriek en de fruithandel bracht hij geleidelijk tot grote bloei. Uit hun huwelijk werden 10 kinderengeboren,van wie er 2 jong stierven.

In 1906 verhuisde ons gezin naar het achter de Harmonie gelegen woonhuis, hoek Korte Dorpstraat, in de schaduw van de middeleeuwse St. Werenfriedkerk. In hetzelfde jaar maakte vader, samen met Kapelaan H. van Loon en de Heer H. Wouters vandenOudenweijer een pelgrimstocht naar Rome, in die tijd een' hele onderneming. Hij schreef een uitvoerig verslag van die reis, maar dat is helaas bij de bezetting van Vredenburg verloren gegaan. Hij kon er bezield over vertellen en wij,alskinderen, genoten intens van die verhalen, en van de souveniers die hij had meegebracht.

Vader was ook een groot natuurvriend. De rozen in de tuin verzorgde hij eigenhandig en hij genoot van zijn bezoeken aan zijn landerijen en hoeven, zoals de Bremerton en het Honingveld, waar hij een populierenbos had laten planten. En ik zalnooitvergeten hoe de anders zo opgewekte man teneergeslagen was, toen, na een stormnacht, Jan de Roos, de vrachtrijder uit Driel, met de Jobstijding kwam dat er 52 populieren waren omgewaaid. Hoe bemind en geacht hij zich in Elst had weten te maken kunnen we opmaken uit een artikel in het weekblad' "De Nieuwe Overbetuwe" van 23 mei 1914. In die krant wordt, bij gelegenheid van zijn zilver huwelijksfeest, zijn persoon en zijnwerkgetekend. Wij citeren: "Heeft de Heer Baltussen een 'gevestigde, goed klinkende naam als fruithandelaar en fabrikant, niet alleen in Holland, maar ook in het buitenland, een naam te heerlijker waar hij dien zichzelf verworven heeft, hier inEIsten omgeving staat hij bekend als dé Katholieke voorman van Elst. Dat hier zoo'n bloeiend katholiek vereenigingsleven heerst is niet voor een gering deel te danken aan de moreelen en financieelen steun van den Heer Baltussen en van demeestevereenigingen nam hij mede het initiatief. Er is geen enkele katholieke vereeniging in EIst of ze telt de Heer Baltussen onder haar leden; in de meeste ervan zit hij in het bestuur, zoals in de K.S.A., Propagandaclub en het Patronaat. Dochofhij in een vereeniging een functie bekleedt of niet, steeds is hij in elke vereeniging méér dan een decoratief figuur. Bovendien is hij voorzitter van de Kiesvereeniging voor den Gemeenteraad, een voorzitter aan wien de leiding ten volle is toevertrouwd; lid van het R.K. Kerkbestuur en heeft de Vereeniging tot bevordering van het handelsonderwijs haarontstaanvooral aan hem te danken.

Dat het Roomsche Elst de capaciteiten van den Heer Baltussen op prijs weet te stellen en erkentelijk is voor zijn ijveren voor de Katholieke zaak, toonde het door hem voor een drietal jaren af te vaardigen naar den Gemeenteraad in welkcollegehij een goed figuur maakt. Dat zulks wordt ingezien bleek het vorig jaar, toen zijn mandaat zelfs bij eerste stemming werd hernieuwd, terwijl al de andere candidaten in herstemming kwamen. Voegen we bij dit alles nog, dat de heer Baltussen meermalen toonde degelijke, oppassende mannen vooruit te helpen of ze in tijdelijke nood bij te staan, dat hij de stille weldoener is van velen, dan laat het zich begrijpen, dat hedenmorgeneengroote schaar van geloovigen in de Parochiekerk aanwezig was om de plechtige H. Mis van 9 uur ter eere van het Zilveren Paar bij te wonen."

Het artikel beschrijft verder nog uitvoerig de gang van het feest, het aan¬bieden van vele grote en kleine geschenken en eindigt aldus: "We meenen de tolk te zijn van zeer velen als wij de heer en mevrouw Baltussen nog vele jaren in gezondheidenvoorspoed toewensen". Deze wens is helaas niet in vervulling gegaan. Hij leed aan suikerziekte en bronchitis en al hield hij zich streng aan zijn dieet, de nodige rust en ontspanning gunde hij zichzelf niet. Nog geen drie jaar na het feest ishijbezweken aan zijn kwalen en "heerschte groote verslagenheid in de Gemeente en ver daarbuiten" zoals pastoor Kool op het bidplaatje schreef.