Genealogie families Derksen en Gribnau

Fragment uit "Duizend jaar en nog wat" door Theo Evers.

De familie Derksen / Evers, die in 1924 waren verhuisd van "De Prins" naar boerderij 'Valkenhof'hadden daarmee het boerderijgedeelte van "De Prins" afgesplitst, met de bedoeling om het boerenbedrijf verder te intensiveren.

De 20-jarige Willem Derksen verhuisde mee maar zag het boerenbedrijf, ondanks zijn opleiding aan de landbouwschool toch niet zo erg zitten. Zijn broer Jos studeerde diergeneeskunde in Utrecht, maar Willem had het studeren niet zo hoog inhetvaandel staan. Hij zocht in 1922 al naar andere mogelijkheden. Hij had toen iets gelezen over kippeneieren en wel, dat deze ook kunstmatig uitgebroed konden worden, als deze maar lang genoeg op een bepaalde constante temperatuur gehoudenwerden. Dit wilde hij toch eens uitproberen. Zijn proefopstelling was: twee eieren in een sigarenkistje rondom in het hooi en warm gehouden door enkele warmwaterkruiken, die hij normaal in de winter gebruikte om zijn voeten warm te houden. Dus aanditexperiment waren geen kosten verbonden. Met veel geduld en zorg wachtte hij af wat komen zou. Na 18 dagen hoorde hij met stille verbazing dat er leven in het sigarenkistje was ontstaan. Na opening van het deksel zag hij het resultaat vanzijnexperiment: twee kuikens die al piepend lieten blijken dat ze er waren.

Enthousiast paste hij de verkregen wetenschap op grotere schaal toe, met de gedachte: als dat lukt dan is er toekomst. Het grotere experiment voerde hij uit in een veilingkist, alleen wist hij nog niet hoe hij een veilingkist met 10 eieren opeenconstante temperatuur moest houden. Na enig nadenken wist hij dat met de pas geintroduceerde electriciteit in het dorp gloeilampen niet alleen licht gaven maar ook warmte. De eerste 10 kuikens werden uitgebroed en verkocht aan de buurman. Het was Willem duidelijk: hij kon kuikens uitbroeden en er was een afzetgebied, dus dit moest zijn toekomst zijn. Hij ging over op grotere aantallen en spaarde van deopbrengsteen klein kapitaal bij elkaar met de bedoeling zijn veilingkisten te vervangen door een machine. Hij was er ondertussen achter gekomen dat een vlakbroedmachine veel handwerk kon vervangen en er konden 50 eieren tegelijk wordenuitgebroed.

Mar zijn zorgvuldig bij elkaar gespaarde spaarcenten, waren plotseling van eigenaar verwisseld. Zijn broer Jos kwam als student in Utrecht nog al eens enkele duiten tekort. En waar zijn broer Willem mee bezig was zag hij toch al niet zozitten,dus voor hem was het duidelijk dat de centen van Willem beter aan hem besteed waren. Voor Willem was het even slikken maar hij had er vrede mee, want tenslotte was zijn broere degene die studeerde en dat dwong toch wel enig respect af.

Na enige tijd had hij de nodige centen weer bij elkaar, om de eerste vlakbroedmachine aan te schaffen, waarmee eigenlijk de eerste stap was gezet voor een florerend broedbedrijf. De vlakbroedmachine die bestond uit een lade waarin 50eierengelegd konden worden, werd met behulp van warm circulerend water op temperatuur gehouden. Er vond al snel uitbreiding plaats, want Willem had een gat in de markt ontdekten dat zou nog lang zo blijven. Zijn eerste productie vond plaats op de in 1924 gebouwde boerderij Valkenhof. In 1929 vestigde hij zich als 'kuikenbroedbedrijf' in het verbouwde bedrijf naast de Doekenstad dat hij ook Valkenhof noemde (nu Loostraat 58). Dit, door HugoPeterspas verbouwde,huis werd opnieuw verbouwd en uitgebreid met een broedlokaal en kantoor naast het bestaande gebouw dat bestond uit een dwarshuis en een achterhuis. Gestaag werd de broederij uitgebreid en er werd een fokbedrijf aan toegevoegdophet 10 hectare grote terrein. Veel mensen uit 't Loo en daar buiten vonden werk bij broederij Derksen.

De oorlog kwam en de evacuatie volgde, waarna bij terugkomst daarvan, van het bedrijf niet veel meer over was. Een goede ondernemer laat zich echter niet uit het veld slaan. Zo ontstond al vrij snel weer een goed en internationaal bekendbroed-en fokbedrijf, dat vooral in 1951 bekendheid kreeg door de succesvolle export van slachtkuikens naar onder andere talie. Die toenemende export maakte uitbreiding van het broedbedrijf noodzakelijk, wat in 1957 zijn beslag kreeg in eennieuwebroderij aan de Loostraat 44. Deze broederij werd beschouwd als de modernste van Nederland. Er waren nu twee bedrijven ontstaan: de nieuwe broeerij en het vermeerderingsbedrijf op de oude locatie.

Veel bekendheid verkreeg het Derloo (Derksen Loo) slachtkuiken dat in 1958 uit het fokkerwerk van de broederij werd ontwikkeld. De aanvankelijke grote vraag naar deze geelvlezige slachtkuikens kon na 6 jaar de Amerikaanse concurrentienietweerstaan. Het fokkerswerk werd daarom in 1964 stopgezet, waarna het bedrijf overging op het vermeerderen voor de slachtsector. De capaciteit die daarvoor ter beschikking stond was 140.000 broedeieren per week, en dat was geen kleinigheid.

De onwikkeling van de Derloo had zoveel investeringen gevergd dat deelname in dat project door derden niet kon uitblijven. De Mengvoederfabrieken Koudijs NV in Den Bosch had dan ook een belangrijke vinger in de financiele pap van W.A. DerksenNVverkregen. In 1966 werd zelfs het gehele aandelenpakket van de NV Derksen overgenomen door Koudijs en dat was, zo bleek later, voor het Loose broedbedrijf een koude douche.

Aanvankelijk zag de overname er nog posotief uit, doch er werden snode plannen gesmeed nadat bleek dat het met Koudijs minder goed ging. In 't Loo werden alleen nog Ross kuikens gebroed en op het vermeerderingsbedrijf Ross kippen aangehouden.Metnog zeven andere vermeerderaars, zorgden de broedmachines van Derksen voor de totale kuikenproductie. Deze concentratie was voor Koudijs nog niet voldoende: ook de broedbedrijven moesten worden geconcentreerd. Deze beslissing van Koudijsviel bijiedereen koud op het dak: in 1973 werden de broedmachines naar de broederij van Schimmel in Wenum, een andere dichter van Koudijs, overgebracht. Daarmee viel voorgoed het doek voor W.A. Derksen NV, dat gold als een van de modernstebroedbedrijvenin Nederland.