Genealogie families Derksen en Gribnau

Fragment uit "Betuwse paradijsvogels" 2007.

"De tijd van vroeger was mooier dan die van nu. Er werd nog een praatje op het land gemaakt, het was allemaal vriendelijker. We hielpen elkaar met het binnenhalen van stro en hooi en het rooien van piepers. Nu hebben mensen geen tijd meervoorelkaar. Wat kan ik vangen ?, daar draait alles om."

Annie Derksen beheert de kasteelboerderij op de voorburcht van kasteel Doornenburg. Ze heeft er altijd gewoond en ze leeft nog steeds volgens het ritme uit vroeger dagen: "Ik sta altijd om zes uur op. Eerst ontbijt en de kranten lezen, dan naar de schuur: beesten voeren, afmesten, vers stro instrooien. Rond half elf ga ik naar binnen om eten te koken. Want ik eet warm tussen de middag, dat ben ik zo gewend.Danhoef ik 's avonds niet per se naar huis toe, maar kan ik een karwei afmeken; een boterham eten kan ik altijd nog."

Over haar beroepskeuze is nooit enige twijfel geweest. "Boerin, dat zat er vanaf het begin in. Mijn vader was ook boer. Onze familie beheert al 350 jaar de kasteelboerderij. Heel apart zo'n boerderij op het binnenplein van een kasteel. Dat hebjenergens anders in Nederland." Vanaf het begin was het een gemengd bedrijf. "Keujes, melkvee en jongvee en een hok met kippen. Van een hok met 200 kippen kon je vroeger een huishouden draaien en voer voor de beesten kopen. Daar heb je tegenwoordig honderdduizend kippen voor nodig."

"Ik heb de lagere school en huishoudschool gehad. Toen was ik het zat. Ik heb veel kattenkwaad uitgehaald. En jongens ? Nee, daar had ik geen tijd voor. Ik ben later ook niet op zoek gegaan. Ik zou alles moeten delen, nu kan ik zelfallesopmaken, ha-ha."

De boerin klaagt niet over eenzaamheid. "Ik heb aanloop zat, een ander leven zou ik niet willen. En stoppen op mijn 65ste doe ik niet. Ik heb wat last van mijn knie, maar daar moet ik maar mee leren leven. Ik heb geen melkvee meer, dus dat scheelt. Zolang ik kan ga ik door methetboerenwerk, tot de dood ons scheidt."

Annie is een doorzetter. "Als koeien moeten kalveren blijf ik 's nachts wel eens op. En gaat er iets kapot dan probeer ik het zelf te maken." Ze herinnert zich nog dat op en rond het kasteel de tv-serie Floris werd opgenomen. "Dat speelde zich af tussen april en oktober. 's avonds ging ik hier tegenover in het weiland paardrijden met de hoofdrolspelers Rutger Hauer en Jos Bergman."

Voor de geschiedenis van het kasteel interessert Annie zich niet zo. "ik weet wel dat de eigenaren veel dienstmeiden en landarbeiders hadden. Die lui deden zelf niks. Als ze geld tekort kwamen, verkochten ze gewoon een bunder grond. Dan konden ze weer een jaar vooruit. Ooit heeft er 400 bunder grond om hetkasteelgelegen."

Met de toeristen die de burcht bezoeken heeft Annie niet zoveel. "De meesten zeggen niet eens gedag. Ik maak wel eens een praatje als ze me wat vragen, maar ik zoek ze niet op. Zo ben ik opgegroeid."

Beroemd is de oude eik bij het kasteel. "Er staat alleen nog maar een stuk schors, maar hij leeft nog steeds, hij doorstond alle stormen. Ze zeggen dat hij 1000 jaar oud is. Er werd recht gesproken en ook wel de mis opgedragen. Volgens mijn vader zijn daar ook heel wat kindjesgemaakt."

Hoewel ze er al haar hele leven vertoeft is Annie Derksen nog steeds niet uitgekeken op het kasteel met de weilanden en boomgaarden. "Het is hier mooi rustig, geen huizen. Ik zou niet in het dorp willen zietten. Al dat gekiek en gegaap, dat ben ik niet gewend. Ik vind het fijn om in de zomerdagen op de trekker te zitten, het gras te maaien en te schudden en het hooi binnentehalen. 's Zomers zit ik bijna nooit in huis. Wel in de schuur, dan heb ik de radio aanstaan, maar niet met van die jengelmuziek. Maar het liefste zit ik tussen de beesten. Ik ben met ze opgegroeid. Eerst had ik melkvee. Maar de melkwagensvanCoberco werden steeds groter. Op een gegeven moment konden ze niet meer onder de poort door. Toen ben ik gestopt met melkvee en overgestapt op zoogkoeien. 's Winters lopen de koeien in de potstal. Dat is een diervriendelijke stal waar elke dag vers stro gestrooid wordt zodat de koeien lekken droog en warm kunnen liggen. Ze hebben meer bewegingsruimte en liggen niet aan een ketting zoals ineengrubstal. En ik hoef niet met de hand uit te mesten. De Lakenvelder vind ik de mooiste koe, ze heeft een prachtige bouw. De buitenlandse koeien zijn het doodschieten niet waard."

Trots is ze op haar jonge stier. "Ik had eerst de Lakenvelder stier Markus. Die is bij de ki (kunstmatige inseminatie) terechtgekomen. Een hele prestatie, want daar kom je niet zomaar tussen. Maar het stierkalf van Markus is, denki ik, nog beter dan pa zelf. Toen hij eenhalfjaar oud was liet ik hem vrij in de wei bij de koeien lopen. Hij doet toch nog niets ... Ha, wat dacht je ... hij had ze allemaal gehad."

Baron van der Heyden van Doornenburg heeft Gijs van Elk, als oud-bestuurslid van De Doornenburg, naar aanleiding van het overlijden van Annie Derksen verzocht een Memorie van Van der Heyden van Doornenburg te schrijven en te publiceren :

Einde van een pachters-traditie van bijna 300 jaar:

Na terugkomst van een langdurig verblijf in het buitenland informeerde de heer G. van Elk mij over het overlijden van mevrouw J.C.Th.Derksen, de boerderijbeheerder van het kasteel Doornenburg. Op een veel te jonge leeftijd van nog maar 60jaarheeft deze unieke vrouw definitief afscheid moeten nemen van háár kasteel – van háár boerderij – van háár Lakenvelders. Vroeger kwam ik als kleine jongen regelmatig met mijn vader op De Doornenburg en ik herinner me nog goed dat we danaltijdcontact hadden met de vader van Annie. Beide vaders vertelden dan anekdotes van vroeger en dat was voor mij altijd zeer boeiend. In mei 2004 heb ik Annie weer ontmoet, toen ik het laatste stukje weiland langs de Linge dat nog in het bezitvanonze familie was, heb overgedragen aan de Stichting tot Behoud van den Doornenburg. Zij heeft ons toen weer vol enthousiasme “haar” hele boerderij laten zien en vertelde over haar lakenvelders en de potstal. Het was een geanimeerde enzekervoor mij boeiende uiteenzetting die zij gaf. Het deed me weer denken aan vroeger en het klonk voor mij weer zo vertrouwd. Het was direct duidelijk; hier was een zeer gedreven en gemotiveerde boerin aan het woord, die erg veel wist tevertellenover haar lakenvelders. Zij liet mij ook weten dat ze erg verguld was met deze grondoverdracht. Het gaf haar namelijk in de bedrijfsvoering meer ruimte en meer voer voor haar vee.

Ik deel van harte het In Memoriam dat Folker van Heek namens zijn familie tijdens de uitvaart van Annie Derksen heeft uitgesproken en deel in zijn mening dat het zonder Annie en nu dus ook zonder de familie Derksen, op De Doornenburg nooitmeerhetzelfde zal zijn. Ik wil echter ook nog een andere kant van dit verlies voor De Doornenburg onder de aandacht brengen. Het verlies van een bijna 300-jarige relatie met de pachter van de goederen behorende bij de Doornenburg. Al in 1720 wasdefamilie Derksen de pachter van het land van De Doornenburg. Dat was Derck Derksen, de rechtstreekse voorvader van Annie. Zijn kleinzoon Arend Derksen - die leefde van 1755 tot het jaar 1847- werd daarna de pachter van de landerijen vanhetkasteel en vestigde zich ook daadwerkelijk in de woning op de voorburcht. En vanaf dat moment tot aan het overlijden van Annie woonde en werkte de familie Derksen op het kasteel. Mijn familie werd door vererving in 1799 eigenaar vanDeDoornenburg, dat toen nog werd bewoond door Maria Clara von Delwich, de weduwe van Jacob van Bemmel. Na haar overlijden op 24 januari 1847 is het kasteel Doornenburg nooit meer bewoond geweest. Het was de pachtersfamilie Derksen die zich omhetslot en de boerderij bekommerde.

Mijn grootvader, die nauw heeft samengewerkt met Jan Derksen, de vader van Annie, droeg in 1936 dit eigendom over aan Dr. Jan Herman van Heek. Ik voelde een sterke behoefte om op deze wijze mijn deelneming te betuigen met het overlijdenvanAnnie Derksen - de kasteelboerin van het slot Doornenburg - omdat ook mijn familie maar al te goed beseft wat de pachtersfamilie Derksen - en als laatste Annie Derksen - in die 300 jaar voor De Doornenburg heeft betekend. Eeneeuwenlangetraditie wordt hiermee helaas beëindigd. Ook wij zijn aan hen grote dank verschuldigd.

Heino 14 juli 2010

J.A.G.C.M. Baron van der Heyden van Doornenburg